Geluid en trillingen
In 2022 werkten we verder aan de Visie Geluid en Trillingen, waarmee het beleid wordt afgestemd op de Omgevingswet.
Vanuit gezondheidsoogpunt hanteren we voor geluid een ambitiewaarde die 5 dB lager is dan de wettelijke grenswaarde. Bijvoorbeeld, in het plan Máximapark ParkZuid blok 10 is de rooilijn zodanig afgestemd op de weg, dat aan de ambitiewaarde kan worden voldaan. Op hoogbelaste locaties moet elke nieuwe woning ter compensatie een geluidluwe gevel hebben. Deze aanvullende eis heeft regelmatig invloed gehad op de planvorming en/of uitwerking van projecten. In 2022 was dit bijvoorbeeld het geval bij de ontwerpen voor woningen in Leidsche Rijn Centrum, de Cartesiusdriehoek en de Ivoordreef.
Bestaande knelpunten kunnen we verbeteren door het aanbrengen van stiller asfalt en het verlagen van de maximumsnelheid. Zo zijn de Admiraal Helffrichlaan en de St.-Josephlaan voorzien van stillere wegdeksoorten. Onder andere de Nachtegaalstraat, de Mereveldseweg en Kasaidreef zijn omgevormd naar een 30 km/u-gebied.
In Utrecht komen maximaal 5 duizend woningen met een potentieel hoge geluidbelasting in aanmerking voor sanering (geluidisolatie) met Rijkssubsidie. In 2022 gingen we door met onderzoeken bij deze woningen, zodat zij in de komende jaren, indien nodig, van geluidsisolerende maatregelen kunnen worden voorzien. De voorbereidingsprocessen duren veel langer dan ingeschat, omdat we afhankelijk zijn van doorlooptijden bij het ministerie. Drie conceptsaneringsprogramma’s (368 woningen) zijn door het Rijk goedgekeurd.
Omgevingsveiligheid
We hebben verder gewerkt aan de Visie Omgevingsveiligheid. Met die visie stemt de gemeente beleid af op de Omgevingswet. We waren betrokken bij belangrijke ontwikkellocaties, waarbij het vervoer van gevaarlijke stoffen een rol speelt: over het doorgaande spoor en over de Rijksweg A2. Voorbeelden hiervan zijn Papendorp, direct langs de A2, en locaties in Zuilen. Daarbij ging het om transport van gevaarlijke stoffen over het Amsterdam-Rijnkanaal en door buisleidingen. In 2022 is in het kader van het bestemmingsplan Rijnenburg en Reijerscop geadviseerd over de beoordeling en het omgaan met risico’s van windturbines voor de omgeving.
Net zoals in voorgaande jaren hebben we de ontwikkelingen rond de aantallen transporten met gevaarlijke stoffen over het spoor nauwgezet gevolgd. Uit de realisatiecijfers van ProRail blijkt dat er nog steeds meer transporten plaatsvinden dan toegestaan volgens het Basisnet Spoor. Vanwege deze overschrijdingen (binnen de gemeente Utrecht, maar ook elders in het land) werkt het ministerie aan de herijking van het Basisnet, het zogenaamde robuust Basisnet.
Utrecht Circulair
Duurzaam inkopen is een belangrijk aandachtspunt voor Utrecht Circulair. Hier hebben we onder andere de volgende resultaten behaald:
- Voor 2022 hadden we een doelstelling van 33% circulair inkopen. Dat streefpercentage is ruim behaald. Het percentage circulaire inkoop is voor 2022 35%.
- Maatschappelijk verantwoord inkopen (MVI), met als belangrijk onderdeel circulair inkopen, is geëvalueerd. Daarbij is onder andere geconstateerd dat aan MVI de O van Opdrachtgever moet worden toegevoegd (in lijn met het landelijke MVOI-beleid) en er is aangegeven dat je zou moeten toegroeien naar effectmonitoring van circulair inkopen.
- Circulaire demontage van de voormalige Utrechtse Bazaar. Utrecht gunde de aanbesteding op basis van grootste milieu-impact, waarbij de staalconstructie elders voor nieuwbouw volledig wordt hergebruikt.
- Bij het Cultuurcluster Berlijnplein stelde Duurzame Leefomgeving een handleiding op voor ‘Circulair inkopen’. Met de handleiding kunnen mensen in acht stappen toewerken naar een circulaire aanbesteding (t.b.v. vastgoed).
- We hebben als gemeente een internationale prijs gewonnen voor ons duurzaam voedselbeleid. De award ‘Sustainable Procurement of the Year’ bij het ICLEI (netwerk van zo’n 2.500 lokale en regionale overheden).
Tot slot vonden en vinden rond Utrecht Circulair diverse ontwikkelingen plaats rond bouwen en de openbare ruimte. Een greep uit deze ontwikkelingen:
- Merwedekanaalzone - MERWEDE-labs op het gebied van gevelinnovaties gericht op circulariteit, energie en biodiversiteit.
- Aanbesteding voor het maken van een ontwerp voor het circulair ontwikkelen van Cultuurcluster Berlijnplan.
- EU-circulair bouwen project URGE (met negen EU-steden) is afgerond, met als resultaat een concept Actieprogramma Circulair Bouwen 2023-2030.
- Ondertekening van het regionale convenant toekomstbestendig bouwen (duurzaam bouwen).
- Herinrichting Bernadottelaan, een test met het hergebruik van materialen bij aanbesteden.
- Upcycle-project: versterking van de samenwerking met het netwerk van betrokken partijen, zoals kringlopen, repaircafe’s, tweedehands bouwmarkt Buurman, sociale werkplaatsen, ROC en gemeente (met haar afvalscheidingsstations). Daarnaast is als pilot, zowel bij de gemeente, als bij een aantal ondernemers in de binnenstad van Utrecht, de herbruikbare koffiebeker geïntroduceerd.
Om al deze ontwikkelingen goed op te pakken hebben we geïnvesteerd in kennis. Medewerkers van de gemeente (BOR en Stadsingenieurs) hebben trainingen gehad in het kader van de implementatie van de Duurzame Grond Weg- en Waterbouw (DGWW). Europees, landelijk en regionaal heeft Utrecht deelgenomen aan diverse kennis- en beleidsontwikkelingsprojecten zoals de Europese projecten Facilitating the circulation of reclaimed of building elements in North Western Europe (FCBRE), Urbact Circulair Bouwen (URGE) en REthinking sustainable Development in European regions by Using circular economy business modelS (REDUSE) maar ook landelijke en regionale projecten als de Citydeal Circulair en Conceptueel Bouwen, Samen Versnellen en het regionaal convenant toekomstbestendig bouwen.
Corona
De coronamaatregelen hadden geen gevolgen voor de uitvoering van dit programma.