Externe subsidieprogramma's

Bij het vorm en inhoud geven aan onze ambities op Europees niveau werkten wij samen met andere (overheids-)organisaties op de thema’s van Gezond Stedelijk Leven voor Iedereen. Met organisaties in en buiten de stad werkten we samen aan Europese aanvragen, onder andere met de Universiteit Utrecht, Hogeschool Utrecht, Wageningen Universiteit, TNO en andere lokale organisaties. Bij de aanvragen betrokken we belangrijke stakeholders in de stad om onze gezamenlijke strategische ambities te versterken. Wij richtten ons voor het realiseren van onze opgaven actief tot andere overheden, de provincie, het Rijk en Europa. Op die manier haalden wij, naast extra financiële middelen, ook kennis en ervaring naar de stad. Ook droegen de samenwerkingsnetwerken bij aan het profileren van Utrecht op (inter-)nationaal niveau.

Europese Subsidieverwerving
Wij willen optimaal gebruikmaken van Europese subsidiemogelijkheden ter ondersteuning van onze strategische ambities. De Europese regelingen kennen veelal een eigen structuur en systematiek en vragen specifieke kennis en aandacht. Om subsidiemogelijkheden optimaal te benutten, is kennis van de verschillende Europese regelingen en de verbinding aan relevante Utrechtse projecten noodzakelijk. Voor Europese subsidies is internationale samenwerking over het algemeen een voorwaarde. Het hebben van een goed internationaal netwerk is van groot belang om zelf de nodige partners te vinden, maar ook om door anderen voor deelname aan subsidieprojecten benaderd te worden. Wij kijken doorlopend vanuit de opgaven naar Europese subsidiekansen, waarbij wij Europese subsidiemogelijkheden en de Utrechtse opgaven met elkaar verbinden. Innovatieve oplossingen en investeringen voor onze opgaven kunnen soms als pilotproject onderdeel zijn van Europese subsidieaanvragen. Verder zijn Europese subsidiemogelijkheden vaak gericht op integrale vraagstukken, die meerdere opgaven en onderwerpen raken. Zo stimuleren Europese subsidies de innovatiekracht van de opgaven.

Europese subsidies
In de Europese begrotingsperiode 2021-2027 is de Green Deal een belangrijk overkoepelend thema waar de Europese Commissie haar financiële middelen op inzet. Slimme groei (kennis, innovatie en onderwijs), duurzame groei (zuiniger omgaan met hulpbronnen) en groei voor iedereen (arbeidsparticipatie, onderwijs en armoedebeleid) blijven belangrijke thema’s. Samenwerking tussen partijen, bijvoorbeeld tussen overheid, bedrijfsleven, kennisinstellingen en/of maatschappelijke organisaties, is ook in de periode 2021-2027 belangrijk om succesvol te zijn met Europese subsidies. Dit sluit ook aan bij onze visie op de (regie)rol van de gemeente. We spelen hierop in door versterkt in te zetten op samenwerking met bijvoorbeeld kennis- en onderwijsinstellingen, culturele instellingen en andere stakeholders in de stad.
Het afgelopen jaar werkten wij mee aan achttien ingediende subsidieaanvragen bij de Europese Commissie. Zeven aanvragen zijn goedgekeurd. Voor zes aanvragen is de definitieve uitslag nog niet bekend. Er is grote concurrentie op het Europese speelveld, in sommige programma’s is de slaagkans circa 10%. Met de nu goedgekeurde aanvragen is dit voor 2022 al 40%, en dit kan nog oplopen als er meer van de in behandeling zijnde aanvragen worden goedgekeurd.

In 2022 Toegekende aanvragen

 De in 2022 toegekende projectbijdragen uit het Kansen voor West 2 en 3 zijn niet meegenomen in het resultaat voor 2022 omdat het Kansen voor West budget als resultaat al was opgenomen in het overzicht van 2014 en 2020. In 2022 is dit beschikbare budget deels toegekend aan projecten.
² Het totale bedrag voor dit project is 4,4 miljoen euro.

Kansen voor West

‘Kansen voor West' is het samenwerkingsprogramma van G4 en P4 (de G4-steden Amsterdam, Rotterdam, Den Haag en Utrecht en de P- provincies Noord-Holland, Zuid-Holland, Utrecht en Flevoland), waarmee we aanspraak maken op subsidiemiddelen uit het Europees Fonds voor Regionale Ontwikkeling (EFRO) voor landsdeel West-Nederland.

Kansen voor West II - Europees Fonds voor Regionale Ontwikkeling (EFRO) 2014-2020
Het programma Kansen voor West II (2014-2020) voeren we uit tot eind 2023. Met het programma komt voor de stad en regio meer dan 43 miljoen euro beschikbaar voor innovatieve projecten binnen de volgende beleidsdoelstellingen:
- innovatie (programmaprioriteit 1)
- koolstofarme economie (programmaprioriteit 2)
- terugdringen mismatch arbeidsmarkt (programmaprioriteit 3)
- versterken van het vestigingsklimaat (programmaprioriteit 4)
- bevorderen van crisisherstel door investeringen in een groen, digitaal en weerbaar herstel van de economie (programmaprioriteit 6, React-EU).

Wij ontvangen rechtstreekse EFRO-middelen die wij zelf aan projecten toekennen en aanvullend daarop ook middelen uit het Europees Sociaal Fonds (ESF) voor projecten in de stad. Een stedelijk uitvoeringsplan is hiervoor richtinggevend. Daarnaast hebben we een indicatief aandeel in het regionale EFRO-budget (gelabelde middelen). Deze middelen zijn geoormerkt voor inzet in de stad Utrecht en worden ingezet in lijn met de regionale economische agenda. Stad en provincie beslissen samen over inzet van deze middelen. De beschikbare middelen zijn nagenoeg uitgeput.
Prioriteit 1 heeft nog een restantbudget van 1,1 miljoen euro, hiervan is 0,3 miljoen euro stedelijk budget en 0,8 miljoen euro provinciaal budget.

Projecten in het Kansen voor West II-programma kunnen nog tot eind 2023 worden gerealiseerd, dan moeten alle kosten gemaakt en betaald zijn. Indien een project niet geheel haalbaar is tot eind 2023, wordt de beschikking (gedeeltelijk) ingetrokken en vallen de subsidiegelden vrij. Dit wordt eerst opgevangen binnen het programma in Utrecht of in de vier provincies en als dat niet lukt vloeien de gelden terug naar Europa.
Het project Nieuwe Generatie Asfaltcentrale heeft eind 2022 aangegeven dat ze niet alle gelden voor de harde deadline van december 2023 kan realiseren en heeft toegestemd met een herbeschikking van het subsidiebedrag. Hierdoor komt een subsidiebedrag van 3 miljoen euro in 2023 vrij onder prioriteit 2. In 2023 gaan we hiervoor een extra openstelling doen om andere projecten gericht op Koolstofarme economie gelegenheid te geven aanspraak te maken op de vrijgevallen subsidiegelden.

Tabel: overzicht beschikbare Kansen voor West II middelen 2014-2020 (stad en regio totaal)

Bedragen x € 1.000.000, Peildatum: 31 december 2022

² Een negatief bedrag wijst op overcommittering. De ervaring leert dat niet alle beschikbaar gestelde middelen worden gebruikt, en door overcommitering beogen we alle beschikbare middelen optimaal te benutten. Het financieel risico dat hieruit voortvloeit, is tot 10% gedekt via de reserve Europese subsidies. Aan het einde van de looptijd wordt op programmaniveau met de EC afgerekend. Momenteel is de verwachting dat er vrijval speelt bij de lopende projecten (Nieuwe Generatie Asfaltcentrale) en worden ze in 2023 herbeschikt met een lager subsidiebedrag.
³ ESF: voor gemeente Utrecht beschikbaar budget, in te zetten aanvullend op stedelijke EFRO-middelen, aan te vragen in 2 tranches bij het Ministerie van SZW. Het formeel gecommitteerde bedrag is de realisatie over de eerste tranche. Het bedrag in aanvraag betreft het voor Utrecht beschikbare subsidiebedrag in de tweede tranche.
⁴ Rijkscofinanciering: Ministerie van Economische Zaken en Klimaat beschikbaar gestelde middelen die aanvullend op EFRO-middelen kunnen worden ingezet^.

Activiteiten 2022

Kansen voor West III - Europees Fonds voor Regionale Ontwikkeling (EFRO) 2021-2027
In 2022 is het nieuwe programma voor de periode 2021-2027 van start gegaan. Met dit nieuwe programma komt ruim 34 miljoen euro beschikbaar voor de stad en regio Utrecht, waarvan 6,4 miljoen voor een nieuw stedelijk programma en 6,4 miljoen als indicatief aandeel in het regionale programmadeel. De middelen worden ingezet voor innovatie, klimaat en duurzame stedelijke ontwikkeling. Eind 2022 zijn hier drie openstellingen voor gedaan en we verwachten in 2023 nieuwe projecten hierop.

Kansen voor West II - Europees Fonds voor Regionale Ontwikkeling (EFRO) 2014-2020
De middelen vanuit KVW2 en REACT-EU programma zijn bijna volledig toegekend. Er is nog onder KVW2 subsidie beschikt voor het project ‘De Beroepentuin 2.0’.

Overzicht en besteding beschikbare Kansen voor West II – stedelijk programma 2014-2020

Overzicht Kansen voor West II regionaal programmadeel (stad en provincie Utrecht)