Vaste activa

 
Kosten van onderzoek en ontwikkeling
De gemeente kan kosten van onderzoek en ontwikkeling activeren als:

• Het voornemen bestaat het actief te gebruiken of te verkopen.
• De technische uitvoerbaarheid om het actief te voltooien vaststaat
• Het actief in de toekomst economisch of maatschappelijk nut zal genereren
• De uitgaven die aan het actief zijn toe te rekenen betrouwbaar kunnen worden vastgesteld.

Zoals in de jaarstukken 2021 is aangekondigd, verantwoorden we de voorbereidingskosten voor nog niet geopende grondexploitaties met ingang van boekjaar 2022 als immateriële vaste activa. Volgens het BBV kunnen we voorbereidingskosten die worden gemaakt in de periode voordat een grondexploitatie wordt vastgesteld maximaal 5 jaar activeren, mits de kosten voldoen aan een aantal voorwaarden. Deze voorwaarden staan in artikel 60 van het BBV en in paragraaf 5.3.2. van de notitie grondbeleid.
Op basis van deze voorwaarden zijn er in 2022 voorbereidingskosten voor vier projecten geactiveerd als immaterieel vast actief. Dit zijn Lombokplein, Gebiedsontwikkeling Galgenwaard en omgeving, Masterplan Overvecht Centrum en Merwedekanaalzone deelgebied 6. In totaal zijn de geactiveerde kosten 3,4 miljoen euro. Nadat een grondexploitatie door de raad wordt geopend, worden de geactiveerde kosten ten laste van de grondexploitatie gebracht. Op het risico bij het niet doorgaan van de nog te openen grondexploitaties is de reserve grondexploitaties de achtervang.

Bijdrage aan activa van derden
De gemeente kan bijdragen aan activa van derden activeren als:

• Er sprake is van een investering door een derde
• De investering bijdraagt aan de publieke taak
• De derde zich verplicht tot het daadwerkelijk investeren op de overeengekomen wijze
• Bij in gebreke blijven de bijdrage kan worden teruggevorderd of recht kan doen gelden op het betreffende activa.

De gemeente heeft aan derden de onderstaande investeringsbijdragen verstrekt:

Onderstaand overzicht geeft het verloop weer van de boekwaarde van het totaal van de investeringen met economisch én maatschappelijk nut.

In 2022 is per saldo ruim 174 miljoen euro geïnvesteerd in de materiële vaste activa. Dit bedrag bestaat uit bijna 175 miljoen euro aan investeringen en ruim 0,6 miljoen euro aan desinvesteringen.
De desinvesteringen betreffen voornamelijk gronden en terreinen die verkocht zijn in relatie tot erfpachtconversies van activa met een boekwaarde van bijna 0,4 miljoen en ruim 0,2 miljoen euro aan andere activa welke zijn afgestoten dan wel verkocht.
Daarnaast is in 2022 voor een bedrag van ruim 6,6 miljoen aan gecorrigeerde uitgaven verantwoord als afwaarderingen. Dit zijn uitgaven uit de jaren 2021 en eerder, die bij nader inzien niet activerenswaardig bleken te zijn. Hiervan heeft ruim 5,9 miljoen betrekking op ruimtelijke investeringsprojecten.
In de nota WAAVA paragraaf 5.2.2 is opgenomen dat bij complexe ruimtelijke processen de kosten van de initiatief- en voorbereidingsfase (UPP-fase 1 en fase 2) direct ten laste van het resultaat van het betreffende boekjaar moeten worden gebracht. Voor een aantal projecten is dit in de jaren 2021 en eerder niet gebeurd. In 2022 zijn deze ten onrechte geactiveerde kosten met een totaalbedrag van ruim 5,9 miljoen gedeactiveerd en alsnog ten laste van de exploitatie gebracht.
Tegenover de genoemde investeringen stonden ruim 60 miljoen euro aan afschrijvingen en bijna 18 miljoen euro aan bijdragen van derden.  
De afschrijvingen zijn per saldo gestegen met ruim 1,2 miljoen. In dit bedrag zit een stijging ten opzichte van 2021 welke veroorzaakt is door hogere annuïtaire afschrijvingslasten als gevolg van de in 2022 doorgevoerde verlaging van de omslagrente van 2,0% naar 1,5%.
Per saldo namen de materiële vaste activa toe met ruim 89 miljoen euro.

Het verloop van de boekwaarde van de investeringen met economisch nut:

Het overzicht investeringen met economisch nut bestaat uit twee delen.

In de boekwaarde gronden en terreinen van ruim 370 miljoen euro is ultimo 2022 een bedrag van 190,1 miljoen euro opgenomen voor in erfpacht uitgegeven gronden. Dit bedrag is ten opzichte van de boekwaarde per 01-01-2022 niet noemenswaardig gewijzigd.
Tot en met 2022 is door de gemeente activa in de MVA-categorieën Bedrijfsgebouwen en Machines, apparaten en installaties in erfpacht uitgegeven met een totale boekwaarde per ultimo 2022 van ruim 4,3 miljoen euro.
Jaarlijks wordt bepaald welk gedeelte van de MVA moet worden ondergebracht in het onderdeel MVA economisch nut in heffing.
Het verloop van de boekwaarde van de investeringen met een economisch nut, waarvoor ter bestrijding van de kosten een heffing kan worden geheven is opgenomen in onderstaand overzicht.

Als gevolg van de nieuwe BBV-voorschriften worden vanaf 2017 naast investeringen met economisch nut ook investeringen met maatschappelijk nut in de openbare ruimte geactiveerd.
Dit betekent dus een geleidelijke invoering. Dit heeft tot gevolg dat pas op termijn alle investeringen op de balans zijn opgenomen.

Hieronder is weergegeven welke bedragen volgens de nieuwe systematiek zijn verantwoord.

De uitgaven van de grootste afgeronde investeringsprojecten van 2022 (> 1 miljoen euro) worden hieronder gespecificeerd.

Met betrekking tot nog lopende investeringsprojecten is voor ruim 197 miljoen euro geactiveerd. Zie onderstaande tabel voor een specificatie van de grootste lopende investeringsprojecten (> 1 miljoen euro).

Kapitaalverstrekking aan deelnemingen
De opbouw van de kapitaalverstrekkingen aan deelnemingen is als volgt.

Het totaalbedrag aan kapitaalverstrekkingen is gedurende 2022 nagenoeg ongewijzigd gebleven. De enige mutatie betrof een ontvangst van in totaal 0,02 miljoen euro als slotuitkering met betrekking tot de opheffing van GEM Vleuterweide CV en Vleuten-de Meern Zelfstandig BV.

Overige langlopende leningen
De belangrijkste leningen zijn leningen verstrektaan het Stimuleringsfonds Volkshuisvesting (SVn) en aan de Stichting Energietransitie Utrecht. Daarnaast lopen er enkele leningen aan voormalige gemeentelijke onderdelen die in eerdere jaren geprivatiseerd zijn.

Onderstaand overzicht is een specificatie van Tabel 7 van de Financieringsparagraaf (verloopoverzicht verstrekte geldleningen) ten aanzien van overige langlopende leningen:

De verstrekte geldleningen kunnen als volgt worden gespecificeerd:

(1)    Dit betreft een vordering op huurders vanwege niet-terugvorderbare BTW. Deze compensatie is geregeld via de huurcontracten en loopt in 2024 af.

(2)    Deze faciliteit is maximaal 4,7 miljoen euro.
(3)    Deze faciliteit is maximaal 10 miljoen euro. In 2024 wordt de faciliteit opnieuw herzien.

Onder tabel 7 in de Financieringsparagraaf is vermeld aan welke van deze leningen een hoger risicoprofiel verbonden is.

Overige Uitzettingen met een rentetypische looptijd van één jaar of langer
Dit betreft door de gemeente betaalde waarborgsommen.